Công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em đã có chuyển biến tích cực, đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Công tác xây dựng, ban hành chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em được quan tâm, đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận. Đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương quan tâm hơn việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, kiến thức, kỹ năng phòng, chống xâm hại trẻ em…
Tuy nhiên, tình hình trẻ em đang có những vấn đề rất đáng báo động. Giai đoạn từ 1/1/2015 đến ngày 30/6/2019 cả nước có 8.442 vụ xâm hại trẻ em được phát hiện, xử lý, với 8.709 trẻ em bị xâm hại. Trong đó xâm hại tình dục chiếm 75,4% tổng số vụ xâm hại trẻ em. Số trẻ em lao động trái pháp luật lên tới 790.518 trường hợp, 156.932 trẻ bị bỏ rơi, bỏ mặc và khoảng 13.489 trẻ 15 tuổi tảo hôn.
Đối tượng xâm hại trẻ em rất đa dạng, có trình độ, tuổi tác, nghề nghiệp khác nhau, nhiều đối tượng có mối quan hệ với trẻ. Đối tượng xâm hại trẻ em chủ yếu là nam giới, chiếm trên 95%. Qua giám sát tại một số địa phương cho thấy, đối tượng xâm hại trẻ em là người ruột thịt, người thân thích và người quen biết với trẻ có xu hướng gia tăng, chiếm trên dưới 90%.
Tình trạng xâm hại trẻ em, đặc biệt là xâm hại tình dục trẻ em, bạo lực đối với trẻ em xảy ra ở tất cả các địa phương trên cả nước. Xâm hại trẻ em không chỉ xảy ra ở vùng nông thôn, vùng còn khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn, mà thời gian gần đây còn xảy ra nhiều ở các địa bàn kinh tế-xã hội phát triển.
Nhận thấy, hành vi xâm hại trẻ em dù bất kỳ hình thức nào cũng đều để lại hậu quả đối với trẻ em, nhiều trường hợp để lại hậu quả nặng nề, nghiêm trọng, lâu dài về thể chất, tinh thần đối với trẻ em và gia đình của các em. Cả nước có 337 trẻ bị tử vong; 418 trẻ có thai do bị xâm hại tình dục; 193 trẻ bị rối loạn tâm thần; 375 trẻ bị thương tật; 180 trẻ phải bỏ học. Các trẻ em khác bị xâm hại đều phải gánh chịu những tổn hại về thể chất, tinh thần với những mức độ khác nhau.
Bên cạnh đó, cần đánh giá kỹ hơn công tác thanh, kiểm tra, công tác quản lý của cơ quan chức năng, nhất là vai trò của chính quyền cơ sở, địa phương trong công tác phòng chống xâm hại trẻ em. Thực tế là nhiều vụ việc “nóng” thời gian qua chỉ được phát hiện, xử lý khi xảy ra hậu quả hoặc khi dư luận, báo chí phản ánh, tố cáo. Nhiều vụ việc xảy ra mà chính quyền địa phương, cơ quan chức năng không hay biết cho nên cần kiến nghị thêm về việc xử lý trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc bỏ lọt tội phạm, sai quy định.
“Công nghệ 4.0 là rất quan trọng. Đặc biệt bây giờ trẻ em yêu thích máy móc, công nghệ nên chúng ta cần thông qua mạng xã hội để công tác tuyên truyền, vận động đạt hiệu quả cao hơn,”
Tình trạng trẻ em bị cưỡng bức lao động là rất đáng chú ý. Điều đó cho thấy công tác bảo vệ trẻ em của chúng ta hiện nay còn chưa tốt.
Dẫn số liệu trung bình một ngày có 7 trẻ em bị xâm hại, một năm có đến 38 trẻ bị tử vong, 133 trẻ bị thương tích, 84 trẻ mang thai…, lưu ý, đây là số liệu đáng báo động và nói lên nhiều điều. Do đó, cần phân tích đầy đủ hơn các nguyên nhân, trách nhiệm quản lý nhà nước, mối quan hệ với tỷ lệ ly hôn, ảnh hưởng của môi trường mạng xã hội, Internet… để thấy rõ hơn bức tranh toàn cảnh, qua đó có giải pháp bảo vệ trẻ em./.
Đỗ Minh Thọ – Khoa TT-GDSK, Trung tâm KSBT
Văn phòng Sở Y tế An Giang
